महा अष्टमी डसैं पर्वको आठौं दिन हो, जुन दुर्गा पूजाको प्रमुख दिनमध्ये एक मानिन्छ। यो दिनलाई विशेष रूपमा देवी दुर्गाको उग्र रूप **काली**को पूजा र आराधनासँग सम्बन्धित गरिएको छ। महा अष्टमीको धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्व निम्नानुसार छ:
1. देवी कालीको पूजा: महा अष्टमीको दिन दुर्गा माताको उग्र रूप कालीको पूजा गरिन्छ। कालीलाई असुर र राक्षसहरूको विनाशक देवीका रूपमा मानिन्छ, जसले संसारबाट नकारात्मक शक्तिहरूलाई समाप्त पार्न शक्तिशाली रूपमा उभिनुभएको थियो। यस दिन कालीको शक्ति र उहाँको विजयलाई सम्मान गर्दै विशेष पूजा आराधना गरिन्छ।
2. बलि दिने परम्परा: महा अष्टमीको दिन नेपालका विभिन्न मन्दिरहरूमा पशुबलि दिने परम्परा छ। भैँसी, बाख्रा, कुखुरा, हाँस आदि पशुपक्षीहरूको बलि चढाएर देवी कालीलाई रक्त अर्पण गरिन्छ। रक्तलाई उर्वरता र शक्तिको प्रतीक मानिन्छ। यद्यपि, केही स्थानहरूमा अब बलिको परम्परालाई प्रतीकात्मक रूपमा फलफूल चढाएर पूरा गर्ने चलन पनि विकसित हुँदै गएको छ।
3. कालरात्री: महा अष्टमीको रातलाई "कालरात्री" भनेर चिनिन्छ, जसले देवी कालीको उग्र स्वरूपको प्रतीकत्व बोकेको छ। यस रातमा विशेष पूजा र जागर गरिन्छ, जहाँ बलि चढाएर देवीको आराधना गरिन्छ। कालरात्रीलाई नकारात्मक शक्तिहरूमाथि विजय प्राप्त गर्न गरिएको देवीको अन्तिम संघर्षको रूपमा मानिन्छ।
4. **खड्ग पूजा**: महा अष्टमीको दिन खड्ग (हतियार) पूजा गर्ने परम्परा पनि छ। यो परम्परा विशेष गरी लडाकु, सैनिक, र हातहतियार प्रयोग गर्ने जातिहरूमा महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। खड्ग पूजा गर्दा, हातहतियारलाई देवी दुर्गाको शक्तिको प्रतीक मान्दै पूजा गरिन्छ, जसले साहस, सुरक्षा, र विजयको कामना गर्दछ।
5. सरकारी कार्यालयहरूमा बलि: नेपालमा महा अष्टमीको दिन कतिपय सरकारी कार्यालयहरूमा पनि बलि दिने परम्परा रहिआएको छ। विशेष गरी मालपोत कार्यालयहरू र अन्य महत्वपूर्ण सरकारी कार्यालयहरूमा पशुबलि चढाउने गरिन्छ, जसलाई देवीको आशीर्वाद प्राप्त गर्ने उपायको रूपमा मानिन्छ।
6. प्रसादको रूपमा मासु: बलि दिएको पशुको मासुलाई "प्रसाद" मानिन्छ र परिवारका सदस्यहरूलाई वितरण गरिन्छ। यसलाई पवित्र भोजन मानिँदै ग्रहण गरिन्छ, जसले शुभता र देवीको आशीर्वाद प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ।
यसरी महा अष्टमी डसैंको महत्वपूर्ण दिन हो, जुन देवी दुर्गाको शक्तिशाली रूप कालीको आराधनासँग सम्बन्धित छ। यो दिन विशेष पूजा, बलि, र धार्मिक अनुष्ठानहरूमार्फत देवीको शक्ति र विजयलाई सम्मान गरिन्छ।
No comments:
Post a Comment